Xưa nay, bất cứ nghệ nhân nào trồng mai kiểng cũng đều tậu mọi cách để mong sao thông minh được những cây mai đẹp để… làm đẹp cho đời. Còn với khách hàng mai về chưng thì cứng cáp theo tâm lý chung, ai cũng muốn tránh cho được sự lầm lẫn trong chọn lọc để có cây mai đẹp mà thưởng ngoạn.
Do cây mai có khả năng sống hơn trăm năm, tuổi “thọ” của cây còn dài hơn cả một đời người, Vậy nên đời trước ông bà trồng, nếu được chăm bón tốt, cây mai đó có thể lưu lại cho con cháu đời sau. Điều này xưa nay không phải là chuyện thảng hoặc thấy. Chính vì lẽ đó nên trồng mai kiểng, bất cứ người nào cũng mong ước chọn cho được những cây thật đẹp mới ưng bụng.
Muốn chọn được cây mai đẹp, quý vị nên thuộc nằm lòng hai câu:
“NHẤT THÂN - NHÌ ĐẾ - TAM TÀN – TỨ THẾ”.
“NHẤT ĐẾ - NHÌ THÂN – TAM TÀN – TỨ THẾ”

>>Xem thêm: Những điểm bán mai vàng sỉ giá phải chăng nhất
Đây là hai câu phổ quát trong giới chơi cây. Câu Trước tiên có vẻ được rộng rãi đối với người chơi mai vàng ở miền Nam. Câu thứ hai là sự lựa chọn của người miền Trung. Mặc dầu xếp đặt tầm quan trọng các mục tiêu khác nhau nhưng về cơ bản các mục tiêu này quyết định được trị giá của một cây mai vàng. Không chỉ có thế, mục tiêu "cổ, kỳ, mỹ" đóng vai trò quan trọng trong tiêu chí Đánh giá cây cảnh nghệ thuật cũng là những chỉ tiêu chẳng thể thiếu của mai vàng.
Lời khuyên lơn của câu này là: muốn Tìm hiểu sự tốt, xấu của một cây mai kiểng, ta nên lần lượt Phân tích các phần tiếp sau đây của cây theo quy trình sớm muộn, như sau:
Trước tiên được Nhận định là quan trọng nhất cần xét tới là phần thân cây.
Kế đó ta mới chú ý đến phần đế, tức thị phần gốc cây mai và bộ rễ mọc nổi trên mặt đất chậu trồng.
Chi tiết thứ ba, kém quan trọng hơn cần xét tới là phần tán lá.
rút cuộc xét đến các thế của cây kiểng. Bình thường đối với phổ quát người thì thế cây được xem là phần dễ bắt mắt người xem nhất, nhưng được khuyên là nên chú trọng sau rốt.
THÂN CÂY MAI VÀNG
vì sao phần thân cây lại cần dành đầu tiên xét đến? Điều này dễ hiểu, vì thân của cây mai kiểng- xin được phép so sánh đâu có khác chi vóc dáng của cô thiếu nữ xuân thì? Thân cây có suôn sẻ thon tạo được trục đường nét uyển chuyển mới được Nhận định là đẹp. Trái lại cây mai kiểng mà thân căn vặn, đoạn lớn đoạn nhỏ thì…đẹp nỗi gì! Hơn nữa, phần thân lúc đã đến tuổi trưởng thành, độ dai sức ko còn nữa thì không tài nào uốn sửa lại được. Vì vậy ví như trước đây người trồng uốn sửa không khéo thì sau này thân có xấu cũng đành để vậy mà thôi.
Vì thế, lúc chọn phần thân của cây mai tơ thì đòi hỏi thân cây phải tròn trĩnh, vững chắc, vỏ trơn tuột láng. Thân cây phải ngay thẳng, ko vặn và thân phải nhỏ hơn phần gốc và to hơn các cành. Với thân cây mai già, thân cây cần có độ cong, như vậy mới thuận lợi tạo cho người thưởng ngoạn hình dong ra dáng vẻ của một người cao tuổi lão với cái lưng còng. Vỏ cây cần nứt nẻ sần sùi, lại có phổ quát hốc lõm giống như làn da nhăn nheo của người già và những thương tật (sẹo) trên mình họ, do sự đào thải khắc nghiệt của thời kì. Cũng cần được bộc lộ thêm: Do phần thân cây nằm đúng vào tầm nhìn của người thưởng ngoạn, Do vậy ví như thân bị khiếm khuyết thì giá trị của cây mai kiểng đó bị giảm sút…
ĐẾ CÂY MAI VÀNG
vì sao phần đế tức phần gốc cây và các rễ mọc lộ thiên trên mặt chậu được Phân tích là quan trọng?
Điều này cũng dễ hiểu, vì thường ngày hễ kể tới cây thì người nào cũng nghĩ đến phần cội (gốc cây), và xem phần gốc mới là phần quan yếu nhất. &Ldquo;Cây có cội, nước có nguồn”. Thực tại cho thấy, cội có chắc khỏe thì mới giúp thân đứng vững được trước mọi phong ba bão táp của cuộc đời. Phần gốc cây được Nhận định là đẹp khi đoạn gốc phải phình to hơn phần thân bên trên, hoặc tệ hơn là bị eo thắt hơn thì sẽ mất vẻ thẩm mỹ, do trái với quy luật đột nhiên.
Và điều tệ hại này vẫn có thể xảy ra khi người làm quá lạm dụng tới việc bón rộng rãi phân hóa học và nhất là bón phân không đúng qui cách nên trong khoảng ấy lượng phân được bón vào chỉ tụ họp nuôi thân cây làm cho phần thân nở nang ra, trong khi phần gốc lớn mạnh chậm lại.
như vậy, dù mai tơ hay mai già, phần gốc phải có độ to hơn phần thân mới hợp với tự nhiên. Ở gốc mai già cần tạo những vết nứt nẻ như những thương tật của lớp vỏ bên ngoài càng làm cải thiện thêm phần giá trị, tạo được ấn tượng mạnh ở người xem.

Nơi phần gốc tiếp giáp với mặt chậu (đoạn cổ rễ); đừng đề cập chỉ mai già mà ngay cả mai kiểng vào tuổi trưởng thành mà có sự xuất hiện của dăm ba đoạn rễ khí sinh bò lắt léo trên mặt đất vừa làm cải thiện thêm sự già lão của cây, vừa gây được sự ham thích cho người xem. Vững chắc ai cũng cho rằng chính nhờ vào phần rễ nổi này mới giúp cây kiểng đứng vững được.
Những rễ khí sinh này không cần lộ ra rộng rãi, vì càng dằng dịt càng làm rối mắt người xem. Đấy là điều cần hạn chế trong nghệ thuật uốn sửa cây kiểng. Chỉ cần có sự hiện diện của bốn cái rễ nổi mọc dàn trãi ra đa dạng phía với hình thù uốn lượn đột nhiên mới đẹp.
Nuôi dưỡng cho phần gốc cây nở nang ko khó lắm nhưng muốn tạo cho bộ rễ khí sinh bò ngoắt ngoéo trên mặt đất chậu đòi hỏi công nghệ “đôn gốc” hằng năm của người trồng. Thường thì sau tết 1 số tuần, tranh thủ những lần thay đất mới vào chậu kiểng, nghệ nhân đôn rễ lên cao một tí … phải trần trừ ba bốn năm sau họ mới tạo được bộ rễ nổi xinh đẹp hiệu quả muốn.
>>Tham khảo:Nơi mua bán mai vàng cổ thụ giá tốt nhất
TÀN CÂY MAI VÀNG
tại sao tán lá được coi là phần thứ yếu để xét đến?
Lẽ dễ hiểu là tuy tán lá đóng vai trò làm đẹp cho cây, giống như suối tóc mây óng ả xỏa trên bờ vai các cô gái, nhưng phần “trang trí” này lại dễ uốn sửa Vậy nên dù có bị khuyết thiếu cũng ko là chuyện đáng lo. Việc uốn cành tạo tán cho cây mai và các loại kiểng khác ko là việc quá khó khăn đối với các nghệ nhân hoa kiểng; và việc này cũng không đòi hỏi tốn kém phổ biến thời kì và công sức. Khi cành nhánh còn tơ do mềm dẻo nên rất dễ uốn. Và chỉ cần trong khoảng sáu tháng đến một năm là chúng đã ngoan ngoãn chịu ép một bề để vào khuôn khổ…

Một cây mai kiểng có bộ tán đẹp là nhờ vào những cành nhánh trên thân được phân bố hợp lý và cởi mở, phối hợp. Tên gọi quy trình cành- tán trên cây: Cành gần đất là cành địa, rồi cành nhân, cành 3, cành 4. Tán hay tàn nguyên tức là cái tàn, cái lọng phủ chụp lên trên ngọn cây làm tăng vẻ đẹp của cây mai kiểng thêm lên.
Cành phải mọc vươn dài, ngay thẳng, ko gãy gập và cũng ko được cong queo. Cành mọc phía dưới cùng sắp gốc (phủ địa) theo tình cờ, bao giờ cũng là cành to nhất và dài nhất so với các cành nhánh mọc bên trên. Các cành mọc phía trên dẫn lên tận ngọn thì càng ngắn dần và nhỏ dần. Nhờ đấy tán lá mới có hình chóp nón, dạng cây thông, khiến tán lá trông nhẹ nhõm và thanh thoả.
Một cây mai kiểng đẹp, cành phía dưới cùng không được nằm quá gần mặt thành chậu, vì tương tự sẽ che qua đời phần gốc (phải chừa ít ra là 10cm với chậu mai cao 1 mét, và 15cm với cây mai từ 1,60cm trở lên).
Nhưng cành phủ địa này cũng ko được “đóng” quá cao (20cm) như vậy sẽ tạo sự … trống chân, chẳn khác nào người mặc quần dài mà ống quần ngắn củn cởn vậy, trông khó coi.
Tùy theo cây mai lớn hay nhỏ cao thấp ra sao mà tạo tán cho thích hợp. Tán lá phải có tỉ lệ cân bằng với chiều cao và chiều rộng của cây: cây thấp mà tán rộng hoặc cây cao mà tán hẹp đều làm giảm trị giá thẩm mỹ.
Muốn ngoài mặt tán đẹp cho cây mai kiểng nhiều khi phải áp dụng tới phương pháp tạo hình để uốn sửa cấu trúc của cây vào đúng với vị trí phù hợp thì mới tạo được tỷ lệ cân đối…Nói tóm lại, việc uốn cành tạo tán là việc dễ làm.
>>Xem thêm: Hướng dẫn cách bón phân cho mai đúng quy trình
THẾ CÂY MAI VÀNG
tại sao “thế” cây là phần được coi là dễ cá tính nhất lại được xếp vào hàng thứ yếu để định trị giá cây mai kiểng?
Đúng là dáng thế của cây mai kiểng thường được coi là phần quyến rũ, có phổ biến ma lực lôi kéo sự ham mê nhìn ngắm của mọi người. Nói cách khác, cây mai nếu chưa được bàn tay nghệ nhân uốn sửa thành “cây thế” thì chưa thể gọi đó là cây kiểng được. Xấu đẹp ra sao chưa bàn tới.
Và, lúc cây đã thành kiểng thế thì giá trị của nó sẽ được nâng lên mức cao hơn phổ quát lần, ví như đó quả là cây có dáng thế đẹp.
Thế nhưng, sở dĩ phần này được sắp vào hàng chung cuộc để tuyển lựa, vì việc tạo thế hay uốn sửa thế cho cây kiểng nói chung vốn là việc không quá cạnh tranh. Thậm chí nếu như cần sửa đổi thành thế khác cho cây thay vào thiết kế sẵn có, với nghệ nhân có tay nghề cao, nhờ vào phương pháp uốn sửa, tháp ghép họ vẫn thuận lợi thực hiện được.
dù rằng vẫn biết, cây mai có thân hình dai sức nhưng so với phổ thông giống kiểng khác như mai chiếu thủy, Kim quít, Cần thăng…thì cây mai khó uốn nên 1 vài thế. Như thế thác đổ chẳng hạn. Tuy thế, đối với nghệ nhân tay nghề cao, họ vẫn kiên nhẫn tiến hành được điều này.